Penyelidik UTHM kaji umur air bawah tanah di kawasan kampus

Penyelidik Universiti Tun Hussein Onn Malaysia (UTHM) yang melaksanakan ‘Kajian Pengesanan Umur Air Bumi’ mendapati umur air bawah tanah di kawasan kampus induk kini telahpun mencecah usia hampir 40 tahun.

Penemuan keputusan melalui telaga kajian yang dibina di Pusat Penyelidikan Tanah Lembut (RECESS) itu menjadi sesuatu yang unik dan agak terasing terutama bagi mereka yang tidak terlibat dalam bidang ilmu sebegini.

Pusat Penyelidikan Eco-Hytech di bawah bimbingan Ts. Dr. Sabariah Musa dari Fakulti Kejuruteraan Awam dan Alam Bina, UTHM telah menjalankan kajian intensif sejak tahun 2010.

Beliau telah membina sebuah telaga pam sedalam 48 meter di UTHM, yang masih aktif hingga kini dan mampu menghasilkan air sekitar 40-50 m³/hari.

Kajian tersebut melihat dari aspek kejuruteraan dalam menentukan umur air bumi, yang merujuk kepada perjalanan air bawah tanah dari waktu ke waktu, serta kaedah yang digunakan dalam menjayakan kajian.

Kaedah tersebut mengambil kira tempoh masa sejak air memenuhi sistem air bawah tanah dikenali sebagai umur air bawah tanah (air bumi). Secara teknikalnya, masa perjalanan air bawah tanah merujuk kepada tempoh air telah mengembara atau wujud sebagai air bawah tanah, bukan masa ia telah wujud atau sedemikian. Masa berlalu antara apabila air mencapai zon tepu dan apabila air diuji di tapak tertentu dirujuk sebagai zaman air bawah tanah yang ideal.

Oleh kerana campuran dan proses perjalanan yang berlaku dalam sistem air bawah tanah dan juga aliran pembolehu bah sepanjang tempoh penapisan telaga yang digunakan untuk pensampelan, umur kerap dikira berdasarkan tafsiran beberapa pengesan isotop, yang mungkin berbeza daripada umur air sebenar.

Hasil kajian dengan kaedah pengesan alam sekitar seperti klorofluorokarbon (CFC) dan sulfur-heksafluorida (SF6), serta tritium dan karbon 14, digunakan bagi menentukan umur air bawah tanah dengan lebih teliti.

Kaedah itu untuk melihat bagaimana pengesan ini berubah dari semasa ke semasa dan berapa lama masa yang diperlukan untuk air masuk ke dalam sistem air bawah tanah bagi mengetahui berapa umur air itu.

Umur ini menjadi parameter penting untuk mengevaluasi risiko pencemaran dan merancang model air bawah tanah yang efektif.

Banyak kebaikan dan faedah yang boleh diaplikasikan dengan mengesan umur air bawah tanah ini bagi menyelesaikan masalah kejuruteraan. Antaranya ialah umur air bawah tanah adalah penting dalam menentukan toksin yang mungkin ada. Terdapat banyak pengesan dan proses yang boleh digunakan untuk mengenal pasti umur.

Oleh kerana bahan kimia ini digunakan atau dibuang pada landskap apabila air bawah tanah muda mengecas semula akuifer, air bawah tanah muda lebih terdedah daripada air bawah tanah lama yang mengandungi bahan cemar daripada pelepasan antropogenik seperti racun perosak, nitrat dan pelarut.

Umur air bawah tanah juga memberikan pemahaman yang lebih baik tentang toksin yang mungkin ada dalam sistem. Air bawah tanah yang masih muda lebih rentan terhadap bahan pencemar seperti racun perosak, nitrat dan pelarut yang lebih mudah mengecas ke dalam akuifer.

Umur air bawah tanah boleh digunakan untuk mengira kadar cas semula, menilai model air bawah tanah dan meramalkan pencemaran air bawah tanah daripada kejadian permukaan tanah. Dalam ujian kualiti air bawah tanah, lazimnya diandaikan bahawa air bawah tanah yang baharu dicas semula terdedah kepada pencemaran oleh bahan pencemar alam sekitar yang larut dan meresap di permukaan tanah.

Secara kesimpulannya, kajian umur air bawah tanah membuka pandangan baharu terhadap sistem air bawah tanah dan potensinya kepada sumber air alternatif. Umur air bawah tanah, yang diukur sejak air memasuki sistem, memainkan peranan penting dalam menilai kualiti air dan mengenal pasti potensi pencemaran.

Melalui estimasi umur air bawah tanah, penyelidik dapat meningkatkan penyiasatan air bawah tanah, mengenal pasti potensi sumbernya, menilai tingkat pengisian kembali, merancang model air bawah tanah dan mengidentifikasi potensi ketahanan terhadap pencemaran mengikut kes-kes di kawasan terbabit.

Oleh kerana itu, kajian ini tidak hanya menfokuskan kepada pergerakan air di bawah tanah, tetapi juga membantu kita memahami kewujudannya dan melindungi sumber air bawah tanah dengan lebih baik. Dengan demikian, pemahaman umur air bawah tanah menjadi kunci dalam melindungi sumber air yang sangat berharga ini.